لیلی افشار

لیلی افشار، نوازنده برجسته گیتار کلاسیک ایرانی، در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد و در ۲ آبان ۱۴۰۲ در سن ۶۴ سالگی درگذشت. او به عنوان نخستین زن در جهان که موفق به کسب مدرک دکترا در رشته نوازندگی گیتار کلاسیک شد، نه تنها در عرصه موسیقی ایران بلکه در سطح جهانی نیز شناخته شده است. زندگی و کارهای او الهام‌بخش بسیاری از نوازندگان جوان و علاقه‌مندان به موسیقی بوده و تأثیر عمیقی بر توسعه موسیقی گیتار کلاسیک گذاشته است.

لیلی افشار از سنین کودکی به موسیقی علاقه‌مند بود. او در ۱۰ سالگی با دیدن نوازندگی گیتار توسط یکی از اقوامش به این ساز جذب شد و به زودی تحت آموزش داریوش افراسیابی قرار گرفت. خانواده‌اش نیز نقش مهمی در تشویق او به نوازندگی داشتند؛ مادربزرگش نوازنده تار بود و پدرش با نواختن ویولن و پیانو آشنا بود. این حمایت‌ها باعث شد که لیلی افشار در سنین جوانی در کلیسای آلمانی‌ها و کاخ جوانان کنسرت‌هایی اجرا کند و به تدریج به یک نوازنده حرفه‌ای تبدیل شود.

پس از پایان دوره متوسطه، لیلی افشار در سال ۱۳۵۵ به آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات خود را در رشته موسیقی ادامه داد. او کارشناسی خود را از کنسرواتوار موسیقی بوستون دریافت کرد و سپس برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد به کنسرواتوار موسیقی نیوانگلند رفت. در نهایت، او دوره دکتری را در دانشگاه ایالتی فلوریدا به پایان رساند و به این ترتیب به عنوان نخستین زن در جهان در رشته نوازندگی گیتار دکترا گرفت.

لیلی افشار در سال ۱۹۸۹ به عنوان استاد موسیقی در دانشگاه ممفیس مشغول به کار شد و در آنجا به تدریس موسیقی برای دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا پرداخت. او در سال ۲۰۰۰ به عنوان استاد برجسته دانشگاه ممفیس شناخته شد و جوایز متعددی را در طول دوران حرفه‌ای خود کسب کرد. این جوایز شامل جایزه الیور اچ. گیبسون برای بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک و جایزه هنر تنسی در رشته موسیقی بود.

افشار همچنین به عنوان یکی از دوازده نوازنده بین‌المللی گیتار انتخاب شد که در کلاس‌های پیشرفته آندرس سگوبیا در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی شرکت کردند. او در این کلاس‌ها به عنوان یک نوازنده با استعداد و آینده‌دار شناخته شد و پیش‌بینی شد که روزی به نوازنده‌ای پرآوازه تبدیل خواهد شد. علاقه او به موسیقی معاصر باعث شد که از نخستین اجراکنندگان آثار بسیاری از آهنگسازان معاصر باشد.

لیلی افشار کنسرت‌های متعددی در کشورهای مختلف از جمله ایران، آمریکا، انگلستان، ایرلند، کانادا، فرانسه، دانمارک، ایتالیا و استرالیا برگزار کرد. او در مکان‌های معتبر مانند ویگمور هال لندن و مرکز هنرهای اجرایی کندی نواخت و به عنوان یکی از بهترین گیتاریست‌های کلاسیک زن شناخته شد. روزنامه واشینگتن پست او را «فوق‌العاده معصوم، عالی و بی‌عیب‌ونقص» توصیف کرده است.

پس از سال‌ها زندگی و کار در خارج از کشور، لیلی افشار در سال ۲۰۰۱ به ایران سفر کرد و به برگزاری کلاس‌های تکمیلی و گروهی برای نوازندگان و هنرجویان گیتار در ایران پرداخت. او با هدف ترویج موسیقی گیتار کلاسیک و آموزش نسل جدید نوازندگان، به ایران بازگشت و تأثیر عمیقی بر جامعه موسیقی کشور گذاشت.

درگذشت لیلی افشار ضایعه‌ای بزرگ برای جامعه موسیقی ایران و جهان است. او نه تنها به عنوان یک نوازنده برجسته شناخته می‌شد، بلکه به عنوان یک معلم و مربی الهام‌بخش نیز شناخته می‌شد. آثار و آلبوم‌های او، از جمله «مسخ»، «ساغر»، و «هزار و یک شب»، همچنان در یادها باقی خواهد ماند و نسل‌های آینده از او الهام خواهند گرفت. لیلی افشار با زندگی و کارهایش، نه تنها در دنیای موسیقی، بلکه در دل‌های بسیاری از مردم جاودانه خواهد ماند.